In de rubriek Achter de deuren van de praktijk krijg je een intieme inkijk in de gesprekken die zich afspelen op de bank van de relatietherapeut. Jij bent er niet echt bij, maar zo voelt het wel. Je zit als een onzichtbare toeschouwer verstopt tussen de kussens op de bank. Je houdt je adem in terwijl de spanningen oplopen. Welke frustraties en verlangens komen eraan het licht achter gesloten deuren? Met welke problemen dealen andere stellen? Is dit herkenbaar? En belangrijker nog: welke lessen neem jij mee naar je eigen relatie?
Ook bespreken we de EFT-theorie (EFT staat voor Emotionally Focused Therapy) en kijken we hoe deze theorie Lisa en Tom uiteindelijk kan helpen op een andere manier te communiceren.
Fase 1: De gebeurtenis
Deze keer luisteren we mee met Lisa en Tom. Lisa voelt zich niet gesteund in haar werk en ervaart emotionele afstand. Tom daarentegen heeft het gevoel dat hij juist alles geeft maar dat het voor Lisa nooit genoeg is. Hun gesprekken draaien in kringetjes rond. Dezelfde frustraties blijven terugkomen. Hoe doorbreek je deze vicieuze cirkel van negativiteit?
Eerst gaan we terug naar een waargebeurde situatie tussen Lisa en Tom. Want de therapeut wil graag weten hoe een gesprek uiteindelijk uitmondt in frustratie en negativiteit.
Fase 2: De reacties
Lisa vertelt: ‘’Als ik thuiskom na een lange werkdag, ben ik gestrest. Ik probeer Tom te vertellen hoe ik me voel over een belangrijke werkpresentatie die ik vandaag had. Dan heb ik altijd het gevoel dat Tom maar met één oor luistert en niet genoeg aandacht besteedt aan mijn zorgen en stress. Vervolgens geef ik dit ook aan bij Tom. Ik vraag waarom hij niet luistert als ik vertel over mijn werk en geef aan dat hij geen idee heeft hoeveel dit allemaal voor mij betekent’’.
Vervolgens reageert Tom hierop: ‘’Ik voel mij aangevallen door Lisa’s opmerkingen en daardoor schiet ik in de verdediging. Ik probeer juist heel veel voor Lisa te doen in verband met haar drukke baan maar het is alsof Lisa dat niet ziet. Daarom voel ik mij niet begrepen en ben ik teleurgesteld. Ik zeg dan ook dat ik vind dat Lisa altijd wel iets zoekt om over te klagen. Ik doe mijn best maar het lijkt voor jou nooit genoeg’’.
Fase 3: Escalatie van de negatieve interactie
Lisa voelt zich vervolgens nog meer afgewezen door Tom zijn reactie. Doordat Tom zich verdedigend opstelt, krijgt ze alléén nog maar meer het gevoel dat hij haar niet steunt. Dit versterkt het gevoel van eenzaamheid bij Lisa. Vervolgens komen er ook andere kleine frustraties naar boven die Lisa uit op een manier die de situatie alleen maar verergert.
Lisa (boos): ‘’Je hebt geen idee wat ik doormaak. Als je nou eens goed naar mij luistert en echt om mij geeft, zou je mij gewoon een beetje steun geven in plaats van in de verdediging te schieten en je terug te trekken alsof het allemaal niet aan jou ligt’’.
Tom (voelt zich opnieuw aangevallen): ‘’Natuurlijk geef ik om je, heel veel zelfs. Maar het is altijd hetzelfde. Je verwacht dat ik alles voor je doe, maar je kijkt nooit naar wát ik allemaal al doe en wat ik zelf nodig heb’’.
Fase 4: Beide partijen voelen zich ongehoord
Lisa en Tom voelen zich nu beiden niet gehoord en niet begrepen. Lisa voelt zich steeds meer afgewezen, terwijl Tom zich aangevallen en niet gewaardeerd voelt. Beide partijen zitten vast in een patroon van verwijten over en weer en gebrek aan communicatie over hun onderliggende gevoelens. In dit voorbeeld zie je hoe de negatieve communicatie tussen Lisa en Tom ervoor zorgt dat ze steeds verder uit elkaar gedreven worden. In plaats van elkaar te ondersteunen, reageren ze boos, verdedigen ze zichzelf en worden de frustraties alleen maar groter. De ruzie wordt alleen maar verder aangewakkerd. Ze blijven vastzitten in hun emoties van afwijzingen, frustraties en pijn zonder deze op een gezonde manier met elkaar te delen. Ze blijven in rondjes lopen en er lijkt geen uitweg meer te zijn.
Fase 5: Hoe kan EFT hierbij helpen?
EFT staat voor Emotionally Focused Therapy. EFT is een therapievorm die zich richt op de emotionele binding tussen partners, in dit geval tussen Lisa en Tom. Het doel is om negatieve interactiepatronen te doorbreken (bij Lisa en Tom zeer sterk aanwezig) en de emotionele verbinding te herstellen (dat ze zich beiden gehoord en gezien voelen). Uiteindelijk moet dit leiden tot een betere relatie. Dit vergt tijd, rust en aandacht van beide partijen. Lisa én Tom moeten openstaan voor EFT en zich er volledig voor inzetten. De therapeut helpt hierbij.
In EFT zou de therapeut Lisa en Tom begeleiden om deze negatieve communicatie te doorbreken. Maar hoe werkt dit dan? In plaats van de ander te beschuldigen, zouden ze leren om de onderliggende emoties te herkennen en deze op een kwetsbare manier te uiten.
Voorbeeld: Lisa zou kunnen zeggen: ‘’Tom, ik voel mij zo alleen en ik ben gestrest door mijn werk. Ik zou het heel fijn vinden wanneer ik met jou hierover kan praten en dat jij mij steunt. Ik heb nu namelijk het gevoel dat je niet naar mij luistert wanneer ik over mij werk praat. Ik voel me niet gehoord en gezien’’.
Tom zou dan kunnen reageren met: ‘’Ik wil je steunen, maar ik weet niet altijd hoe ik dat moet doen. Natuurlijk wil ik je steunen. Maar kun je mij vertellen wat je nodig hebt? Dan kan ik kijken welke rol ik daarin kan spelen’’.
Door het inzetten van EFT worden emoties op een meer empathische en open manier met elkaar gedeeld. Hierdoor begrijpt Lisa Tom beter en andersom ook. Er wordt uitgesproken wat ze nodig hebben en wat er van de ander verwacht wordt. Hierdoor wordt de communicatie verbeterd en de emotionele verbinding hersteld. En dit is het doel van EFT. De therapeut kan door middel van het inzetten van EFT, Lisa en Tom helpen om hun relatie te verbeteren.